کم پیش میآید کسی هم معلم خوبی باشد هم نویسنده توانایی و هم هنرمند بزرگی. محسن وزیری مقدم به نظر من در زمره چنان موارد نادری است. او هنرمند بزرگی است و یکی از برجستهترین چهرههای خلاق هنرهای تجسمی ایران معاصر. چنانکه مثلا آثار حجمی تغییرشکلدهنده او همیشه در خاطر علاقهمندان به هنر این سرزمین باقی خواهد ماند.
اما او نویسنده خیلی خوبی هم هست و این امری است که شاید کمتر توجه دیگران را برانگیخته باشد. قلم او توانا و شیوا و بیانش رسا و موثر است. علاوه بر این آثار قلمی او آثار معلمی است بسیار خوب و موفق که میداند چه چیزها را باید به هنرجویش بگوید و چه چیزهایی را لازم است به خلاقیت او وابگذارد. میداند معلم خوب اطلاعات میدهد و تجارب را منتقل میکند بیاینکه تلاش کند شاگردانش مثل خودش شوند. او میداند هنرجویان اگر بناست هنرمند شوند باید هر یک شکل خودشان بشوند و باشند و لحن و بیان و نگرش و نگاه خود را داشته باشند.
کتابخوانهای زیادی را دیدهام که دوست دارند از طراحی و نقاشی و به ویژه عالم هنر مدرن سر در بیاورند اما مجال دریافت چنان آموزشی را نداشتهاند. فکر کردم در مجال این پیشنهاد سریع آثار محسن وزیری مقدم را به چنان مخاطبانی پیشنهاد کنم. نزد هنرجویان نقاشی و طراحی کارهای این استاد باسابقه و هنرمند ارجمند کاملا شناختهشده است؛ اما این آثار علاوه بر دانشجویان و هنرجویان به کار قشر وسیعتری از مخاطبان هم میآید؛ مخاطبانی که الزاما نمیخواهند طراحی و نقاشی کنند بلکه میخواهند از منطق طراحی و نقاشی سر در بیاورند.
کافی است آثار محسن وزیری مقدم را بخوانید تا ببینید او چگونه قدم به قدم و با استادی مخاطبان تازهکارش را به هزارتوی هنرهای دیداری میبرد. مثلا وقتی از “لبخند ژوکوند” داوینچی میگوید و توضیح میدهد یکی از رازهای این کارِ بزرگ داشتن دو زاویه دید است: مونالیزا را از پایین میبینیم و منظره پشت سر او را از بالا؛ یا وقتی نقاشیهای پیکاسو را میآورد و فرایند استیلیزه شدن استادانه تصاویر را در آنها نشان میدهد.
برخی آثار آموزشی را ذهنهای کوچک و محقر پدید میآورند و خواندنشان برای اهل خلاقیت عذاب الیم است. آثار وزیری مقدم آموزشی است اما از چنان اشکالی به کلی مبراست و اتفاقا دیدی وسیع و ذهنی بزرگ را بازنمایی میکند.
تصور میکنم اگر به طراحی و نقاشی علاقه دارید و پیشتر کتابهای استاد محسن وزیری مقدم را نخواندهاید، خواندن این کتابها و به ویژه کتاب نخست که کتاب اصلی است وقتتان را خوش خواهد کرد:
شیوه طراحی (1)
محسن وزیری مقدم
انتشارات سروش
چاپ اول 1360
چاپ دوازدهم 1392
شیوه طراحی (2)
محسن وزیری مقدم
انتشارات سروش
چاپ اول 1379
چاپ پنجم 1392
چهارده گفتار درباره نقاشی، گرافیک و مجسمهسازی
محسن وزیری مقدم
نشر شهر
1391