اگر شهریار عدل هیچ کاری نکرده بود جز اینکه، در روزگاری که کسانی بال بال میزنند برای داشتن گذرنامه خارجی، به عنوان مدیر پژوهشی ث ن رس فرانسه، به احترام وطن خود، تقاضای گذرنامه فرانسوی نکرده بود و با گذرنامه ایران عزیز زحمت گرفتن ویزای کشورهای مختلف را بر خود روا داشته بود، فکر میکردم حتما باید یادی از او کرد و به احترام او یادداشتی نوشت. حال که او در مقام باستانشناس و تاریخپژوه و فردی خبره در حوزه تاریخ هنر کارهای ارجمند فراوان کرده است زنده نگه داشتن یاد او ضرورتی مضاعف پیدا میکند. خوشبختانه این شماره بخارا دربردارنده مقالات و یادداشتهای گوناگونی است درباره این شخصیت دانشمند ایراندوست که علاقهمندان به باستانشناسی و تاریخپژوهی و فرهنگ و هنر و البته همه دوستداران آنچه شهریار عدل “جهان ایرانی” میخواند (که بسی بزرگتر است از جغرافیای سیاسی ایران فعلی)، میتوانند به آن مراجعه کنند و از خواند آن لذت ببرند.
علاوه بر مطالب خواندنی معمول بخارا، در این شماره و در بخش یادنامه شهریار عدل که با اهتمام و توجه مثالزدنی علی دهباشی و مساهمت و مشارکت شهرام زارع سردبیر سختکوش و پیگیر مجله باستانپژوهی پدید آمده و شکل گرفته، نوشتهها و گفتههای زیر آمده است:
گزیده کتابشناسی دکتر شهریار عدل/ مهرداد ملکزاده
دلتنگی/ مریم پیر (عدل)
چو ایران نباشد تن من مباد/ کامران عدل
چون عمر به سر رسد…/ علی دهباشی
عهد وحدت و حذر از افتراق/ فیروز باقرزاده
پارههای باستانشناسی (۱۲)/ شهرام زارع
به یاد شهریار عدل که چه زود از میان ما پر کشید/ محمود موسوی
عدل: شهریار فقید باستانشناسی ایران/ حکمتالله ملاصالحی
ای دریغا شهریار عدل رفت/ ناصر تکمیل همایون
کیمیای استاد/ علی موسوی
جای خالی شهریار عدل/ کارلو چرتی/ محبوبه خدایی
ایرانشناسیِ ایرانی/ نرجسخاتون براهویی
سه دهه دوستی با شهریار عدل/ رمی بوشارلا
به یاد شهریار/ ماری کریستین دَوید
موضوع: نامه به عمو/ امیرعلی عدل
همه میگویند: شهریاران را چه شد!/ میترا فراهانی
شهریار عدل و میراث ماندگارش/ علیرضا انیسی
درگذشت پروفسور شهریار عدل، استاد باستانشناسی و تاریخ ایران/ احسان اشراقی
دقت و غیرت شهریار عدل/ محمد فدایی
به یاد شهریار عدل/ عمران گاراژیان
یادداشتی برای او و تمام ایرانشناسانی که قدرشان را ندانستیم/ فرناز خطیبی
شهریار عدل مسجد جامع زوزن را جاودانه کرد/ رجبعلی لباف خانیکی
یکشنبه غمانگیز…/ محمدتقی عطائی
پروفسور شهریار عدل، شهریار دلها بود/ محمدنادر نصیری مقدم
شهریار عدل و اسناد تاریخی/ کیاوش صاحبنسق
به یاد شهریار باستانشناسی ایران/ احسان شواربی
خطّهای بازیافته: مُلکِ «زوزن» درآستانه حمله مغول/ شهریار عدل/ ترجمه اصغر کریمی
یک آذربایجانی در بلخ (گفتوگو با شهریار عدل)/ شهرام زارع
صاحبنسق، علیخان والی و سردار همایون والی/ شهریار عدل
ماجرای حراج کریستی و… (گفتوگو با شهریار عدل)/ غزال صادقی
زندگینامه خودنوشت/ مژده فامیلی
گفتوگو با دکتر شهریار عدل/ سهلعلی مددی
باغ مسکونی یا تهران در گذشتههای دور…/ شهریار عدل/ ترجمه ابوالحسن سروقد مقدم
فیروز باقرزاده و تحول باستانشناسی ایران (گفتوگو با شهریار عدل)/ شهرام زارع
پیشینه و چگونگی ثبت آثار جهانی ایران/ شهریار عدل
داستان ثبت تختجمشید، نقش جهان و چغازنبیل در یونسکو / شهریار عدل
مردمی که آرزوی آشپزخانه اوپن دارند (گفتگو با شهریار عدل)
درگذشت پروفسور شهریار عدل (پیام تسلیت دکتر محمد فرهادی)
نامه تسلیت خانم ایرینا بوکووا، مدیر کل یونسکو
شهریار هویت و میراث ایران/ ابراهیم بای سلامی
از آخرین یادداشتهای روزانه دکتر شهریار عدل
از دری بزرگ وارد زندگی من شد/ منیژه تیمورتاش
فقط برای تسلی خودم!/ فتحالله کیاییها
شهریار باستانشناسیِ ایران فرهنگی (پیام انجمن علمی باستانشناسی ایران)
پیام تسلیت جامعه باستانشناسی ایران
ایران جهانی و شهریار عدل/ سید محمد بهشتی
شهریار باستانشناسی ایران/ مهرداد ملکزاده
بزرگداشت شهریار عدل در کاخ گلستان
شهریار عدل سی و یکم خرداد هزار و سیصد و نود و چهار از دنیای ما رفت. روانش شاد و یادش گرامی.
بخارا
ش 107
مرداد – شهریور 1394