عصر روز شنبه، سی‌ام بهمن ماه 1395، نشست نخست از همایش دو روزه “هانری کربن”، از سلسله همایش‌های “آنان که می‌اندیشند”، به همت کانون اندیشه جوان، در تالار دکتر شهیدی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد. سخنرانان روز نخست عبارت بودند از غلامرضا اعوانی، بیژن عبدالکریمی، انشاءالله رحمتی، علیرضا قائمی‌نیا، الکساندر واسیلینف، و محمدمنصور هاشمی.
عنوان گفتار محمد منصور هاشمی “کربنِ فیلسوف، تاریخمندی و ایران معاصر” بود. در ادامه، چکیده این گفتار می‌آید. صورت کامل مقاله نیز، پس از انتشار، بر روی “ما کم شماریم” قرار خواهد گرفت.
(چکیده)
در میان شرق‌شناسان هانری کربن وضعی استثنایی دارد؛ او شرق‌شناسی نیست که به تاریخ فلسفه اسلامی و اندیشه ایرانی پرداخته باشد بلکه فیلسوفی است که با این تاریخ به گفتگو پرداخته و آن را موضوع تحقیق و تأمل خویش قرار داده است. رویکرد او در این گفتگو -چنانکه خود بارها تصریح کرده- پدیدارشناسانه و هرمنوتیکی است به معنایی خاص؛ این معنا را او با تعابیر “کشف‌المحجوب” و “تأویل” توضیح می‌دهد. این رویکرد به طور مشخص در مقابل رویکرد تاریخی است و کربن به عنوان فیلسوفی فرانسوی در قرن بیستم موضعی سرسختانه دارد در برابر تاریخی‌نگری و چشم‌اندازهای آن در فلسفه و علوم انسانی. اینکه این رویکرد -صرف نظر از میزان درستی یا نادرستی- در وضع تاریخی فرهنگ‌های دیگر، چه معانی و دلالت‌هایی می‌یابد و تا چه حد به‌جا و راهگشا یا پیش‌رس و ناموجه به نظر می‌رسد مسأله‌ای است فلسفی درباره نسبت تاریخ‌ها و تاریخمندی و ناهم‌تاریخی. اندیشیدن به این مسأله می‌تواند به تجدیدنظرهایی درباره تاریخمندی و تاریخی‌نگری و موضع کربن در مورد آنها بینجامد. “کربنِ فیلسوف، تاریخمندی، و ایران معاصر” تقریر این مسأله است و تلاش برای اندیشیدن به ابعاد گوناگون آن.