آیا فردید محافظه‌کار بود؟ به عبارت بهتر چه نسبتی است میان اندیشه سید احمد فردید با محافظه‌کاری؟ در پاسخ به این پرسش نخستین چیزی که طبیعتاً توجه را جلب می‌کند این است که اساساً چرا چنین سئوالی مطرح شده است. به نظر می‌رسد که پرسش نشأت گرفته از این‌جا است که فردید طرفداران و پیروانی […]
ادامه مطلبنوشته ها و گفته ها
ساحت بینش حافظ
خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازى، شاعر ایرانى قرن هشتم، از بزرگترین عارفان و شاعران غنایى همه اعصار است. در سنت ایران او را «لسان الغیب» (زبان غیب) و «ترجمان الاسرار» (مفسر رازها) می نامند. این همه بی سبب نیست، چرا که از میان تمامى شاعران پارسی گو که بسیار هم هستند او بخت بهره […]
ادامه مطلبنقد و بررسی کتاب “اندیشه سیاسی متفکران مسلمان”
اندیشۀ سیاسی متفکران مسلمان مجموعه‌ای است از مقالات مؤلفان مختلف دربارۀ چهره‌های فرهنگی مهم در جهان اسلام. چنانکه از عنوان کتاب هم بر می‌آید تلاش پدیدآورندگان این مجموعه برجسته کردن اندیشۀ سیاسی این چهره‌ها و گزارش مفصل‌تر این جنبه از کار آنها بوده است. این مجموعۀ مفصل در 19 جلد انتشار یافته است. کتاب به […]
ادامه مطلبچراغ روشن دوستداری دانش
دیگر درست یادم نیست دقیقا چه روزی بود و چه ساعتی. از ایامی که شبها می نشستم پای رادیو تا سخنرانی ایشان را گوش کنم سالهایی گذشته است. اما هنوز حس آن زمانم را به خوبی به خاطر دارم. سعی می کردم بفهمم. سعی می کردم مطلب را دنبال کنم. سعی می کردم حواسم پرت […]
ادامه مطلب“سنت لطفا” ، “مدرنیته لطفا”
انگار پرسیده باشند ” چای یا قهوه؟ “. می خواهیم فکر کنیم و بگوییم کدام یک را میل داریم. این نحوه برخورد بسیاری از ماست با پرسش مدرنیته. مساله سنت و مدرنیته را هم در دستگاه مفهومی دوگانه ساز و ایدئولوژی پرداز خود می بریم و هر دو طرف را انتزاعی می کنیم و یکی […]
ادامه مطلبکامیابیها و ناکامیها
گفتمان غالب در روشنفکری ایران پیش از انقلاب ایدئولوژی انقلابی چپ بود. این ایدئولوژی در مقام دستورالعملی رهایی بخش وجوه مختلف به خود می گرفت: رهایی مردم از دست حاکمیت ( برنامة سیاست داخلی)، رهایی استعمارشدگان از استعمارگران ( برنامة سیاست خارجی)، رهایی مستضعفان از دست مستکبران (برنامة اقتصادی)، رهایی ارزشهای سنتی شرق از تجدد […]
ادامه مطلبشناخت فلسفی یا ستیز ایدئولوژیک
آرامش دوستدار از متفکران ایران در روزگار ماست به این معنا که کوشیده است به نسبت تاریخی ایرانیان با دنیای متجدد بیندیشد و به تبیین وضع ما در قبال غرب بپردازد. حاصل این کوشش نقد و نظرهای اوست دربارة فرهنگ ایرانی و نظریه‌ای است انعکاس یافته در آثارش. در این نوشتار نخست به معرفی اجمالی […]
ادامه مطلبپیشرفت و توسعه و اندیشه‌های اسلامی – ایرانی
لطفاً ابتدا کمی در باب خاستگاه و تاریخچه مفهوم پیشرفت توضیح بفرمایید. – اینکه مفهوم پیشرفت از چه زمانی برای بشر شناخته شده نزد مورخان اندیشه محل بحث است. چیزی که کم و بیش قطعی است این نکته است که حتی اگر مفهوم پیشرفت در دوران پیش از دوره جدید برای بعضی از انسان ها […]
ادامه مطلبآرمان بازرگان: تمدن و تدین
مهدي بازرگان با استمراري نشات گرفته از شخصيتش، 35 سال در جشن‌هاي مبعث سخنراني كرد و درك و دريافتش را از جنبه‌هاي گوناگون بعثت پيامبراسلام(ص) بازگفت. معروف‌ترين اين سخنراني‌ها ظاهرا «آخرت و خدا، هدف بعثت انبياء» است كه در سال 1371 ايراد شده است. بازرگان اهل خطابه و سخنوري نبود. هر كدام از آن سخنراني‌ها […]
ادامه مطلبهویت ایرانی، هنر جهانی
چطور است بحث را از مقایسه دو نقاش نامدار ایران در دوره معاصر آغاز کنیم: بهمن محصص و حسین زنده رودی. گمان نمی کنم در این که بهمن محصص نقاشی است توانا و خلاق چندان اختلاف نظری وجود داشته باشد. نقاشی های او – مثلا مینوتورهایش – سخت جدی است و استوار؛ برآمده از دیدی […]
ادامه مطلب